|
| |
|
|
| |
1384-1482 |
|
| |
In de Bourgondische tijd werd een groot deel van de Lage Landen geregeerd door de hertogen van Bourgondië, die verschillende afzonderlijke gebieden bijeenvoegden en tot een grotere eenheid begonnen te maken |
|
|
|
|
| 1363 |
De Franse koning geeft hertogdom Bourgondië aan zijn zoon Filips de Stoute |
 |
|
|
|
| 1384 |
Als begin van de Bourgondische Nederlanden geldt het jaar 1384, toen hertog Filips de Stoute de graafschappen Vlaanderen en Artesië verwierf |
|
|
|
|
1419
1421 |
Vooral de kleinzoon van Filips de Stoute, hertog Filips de Goede, wist na de moord op zijn vader Jan zonder Vrees in 1419, meerdere gewesten te verwerven, meestal op vreedzame manier door middel van huwelijk, erfenis of afkoop
In 1421 het graafschap Namen door aankoop van Jan IV van Brabant |
|
|
|
|
| 1430 |
In 1430 de hertogdommen Brabant en Limburg door een besluit van de Staten van Brabant
|
|
|
|
|
| 1433 |
In 1433 de graafschappen Holland, Zeeland en Henegouwen na afstand door Jacoba van Beieren
|
|
|
|
|
| 1451 |
In 1451 het hertogdom Luxemburg na de dood van zijn kinderloze nicht Elisabeth van Görlitz |
|
| |
|
|
| |
Filips de Goede verzekerde zich bovendien van de controle over de prinsbisdommen van Luik, Utrecht en Kamerijk |
|
|
|
|
| 1473 |
Gelre komt in handen van Karel de Stoute |
 |
| |
|
|
|
|
|
| 1482 |
|
|
| |
De Habsburgse Nederlanden was de benaming voor de Nederlanden gedurende de tijd dat ze geregeerd werden door vorsten uit het huis Habsburg
Deze periode eindigde voor de Noordelijke Nederlanden in 1581 en voor de Zuidelijke in 1795 |
|
| |
Sinds het aantreden van Filips II in 1555 spreekt men ook wel van de Spaanse Nederlanden, die tot 1581 ook wel als de Zeventien Provinciën worden aangeduid. In dat jaar scheidden zich hiervan de Noordelijke Nederlanden af |
|
| |
Na de verovering van Gelre waren de Habsburgse Nederlanden een min of meer aaneengesloten en afgerond geheel geworden
Alleen in het zuidelijke deel vormde het prinsbisdom Luik nog een grote enclave
|
|
| |
Als geheel werden deze Nederlandse gewesten wel aangeduid als de Zeventien Provinciën |
|
| |
Hertogdommen: |
Brabant en Markgraafschap Antwerpen
Gelre en graafschap Zutphen
Limburg en de Landen van Overmaas
Luxembourg
|
|
|
|
|
|
| |
Graafschappen: |
Artesië
Henegouwen
Holland
Namen
Vlaanderen
Zeeland
|
|
| |
|
|
|
| |
Steden en Kasselrijen: |
Rijsel Lille, Douai en Orchies
Doornik Tournai Doorniksche |
|
| |
|
|
|
| |
Heerlijkheden: |
Friesland
Groningen
Mechelen
Overijssel met Drenthe, Lingen, Wedde en Westwoldingerland
|
|
| |
|
|
|
| |
Bisdom: |
Utrecht |
|
|
|
|
| |
|
|
| |
|
|
| 1581 |
1581 1588 - 1795 |
|
| |
|
|
| |
De Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden was de naam van de republiek die bij gebrek aan een geschikte landsheer, in 1588 ontstond op het grondgebied van wat nu ongeveer Nederland is. Deze kleine republiek verwierf in de 17e eeuw grote politieke, maar vooral economische macht. Zij speelde geruime tijd een hoofdrol op het wereldtoneel. Het einde kwam met de inval van de Franse troepen in 1794/1795, al was de neergang al lang daarvoor begonnen |
|
| |
De zeven gewesten van de Nederlanden die toetraden tot de Republiek waren:
Friesland
Gelre
Holland
Overijssel
Stad en Lande Groningen
Utrecht
Zeeland
|
 |
| |
Het Landschap Drenthe was wel een gewest met een eigen Statenvergadering, maar had omdat men het gewest te arm achtte geen stemrecht in de Staten-Generaal |
|
| |
|
|
1648 |
In 1648, bij de Vrede van Münster, werden delen van Vlaanderen Staats-Vlaanderen, Brabant Staats-Brabant en Overmaas Staats-Overmaas als generaliteitsland aan de Republiek toegevoegd
|
 |
| |
|
|
| 1715 |
Een deel van Opper-Gelre rond Venlo, dat aan het eind van de zestiende eeuw al tijdelijk in handen van de Republiek was geweest, werd als gevolg van afspraken bij de vrede van Utrecht in 1715 als Staats-Opper-Gelre bij de Republiek gevoegd. De generaliteitslanden hadden niet de status van een zelfstandig gewest en werden door de Staten-Generaal bestuurd. Westerwolde in Groningen was formeel ook een generaliteitsland, maar werd feitelijk bestuurd door de stad Groningen.
Ook Maastricht had een speciaal statuut |
 |
| |
|
|
|
|
| |
|
| |
De Zuidelijke Nederlanden is de naam voor de verschillende Nederlandse landsheerlijkheden die onder het gezag van de Habsburgers bleven, nadat de Noordelijke Nederlanden zich in 1581 hadden afgescheiden. Omdat de Habsburgse landsheer in deze periode tevens koning van Spanje was, werden deze gebieden ook wel de Koninklijke of Spaanse Nederlanden genoemd, ter onderscheiding van de Noordelijke Republiek der Verenigde Nederlanden |
|
| |
De Zuidelijke Nederlanden bestonden uit de formeel zelfstandige landsheerlijkheden:
Artesië
Brabant
Mechelen
Doornik en het Doornikse
Limburg
Opper-Gelre of Gelder Spaans Gelder
Henegouwen
Luxemburg
Namen
Vlaanderen
Rijsels-Vlaanderen
later ook West-Vlaanderen |
|
| |
|
|
|
|
|
| |
Noordelijke Nederlanden |
|
| |
|
|
| |
|
|
| 1795 |
1795-1801 |
|
| |
|
|
| 1795 |
Van 1795 tot 1798 bezat de Bataafse Republiek nog de voormalige gewestelijke structuur |
|
| |
|
|
| 1799 |
Bij wet van 30 maart 1799 werd de departementale indeling van de republiek vastgesteld
De gewesten werden opgeheven en er kwam een departementale indeling volgens Frans model, waarbij de oude gewestgrenzen verdwenen |
|
| |
|
| departement van de Amstel |
omgeving Amsterdam |
| departement van de Delf |
Zuid-Holland en deel van Utrecht |
| departement van de Dommel |
oosten van Noord-Brabant, zuiden van Gelderland |
| departement van de Eems |
Noordelijk Friesland en Groningen |
| departement van de Oude IJssel |
Zuidelijk Friesland, Drenthe en Overijssel |
| departement van de Rijn |
deel van Utrecht en Gelderland |
| departement van de Schelde en Maas |
Zeeland en westen van Noord-Brabant |
| departement van Texel |
Noord-Holland zonder A'dam en deel van Utrecht |
|
|
| |
|
|
|
| departement Holland |
Noord-Holland en Zuid-Holland |
| departement Utrecht |
Utrecht |
| departement Zeeland |
Zeeland zonder Zeeuws-Vlaanderen |
| departement Bataafs Brabant |
Noord-Brabant |
| departement Friesland |
Friesland |
| departement Stad en Landen van Groningen |
Groningen |
| departement Overijssel |
Overijssel en Drenthe |
| departement Gelderland |
Gelderland |
|
|
|
|
| departement Maasland |
Zuid-Holland |
| departement Amstelland |
Noord-Holland |
| departement Utrecht |
Utrecht |
| departement Zeeland |
Zeeland zonder Zeeuws-Vlaanderen |
| departement Brabant |
Noord-Brabant |
| departement Friesland |
Friesland |
| departement Oost-Friesland |
Oost-Friesland v.a. 1807 |
| departement Groningen |
Groningen |
| departement Overijssel |
Overijssel en Drenthe |
| departement Drenthe |
Drenthe |
| departement Gelderland |
Gelderland |
|
|
| |
|
| Bouches-de-la-Meuse |
Monden van de Maas |
Zuid-Holland |
| Zuyderzée |
Zuiderzee |
Noord-Holland en Utrecht |
| Bouches-de-l'Escaut |
Monden van de Schelde |
Zeeland zonder Zeeuws-Vlaanderen |
| Frise |
Friesland |
Friesland |
| Ems-Occidental |
Westereems |
Groningen en Drenthe |
| Bouches-de-l'Yssel |
Monden van de IJssel |
Overijssel |
| Yssel-Supérieur |
Boven-IJssel |
Gelderland ten noorden van de Waal |
| Bouches-du-Rhin |
Monden van de Rijn |
Oost-Brabant en Gelderland ten zuiden van de Waal |
| |
|
Het eiland Walcheren - toegevoegd aan het al bestaande departement Schelde - Escaut |
| |
|
Westelijk Brabant - toegevoegd aan het al bestaande departement Twee Neten - Deux-Nèthes |
|
|
|
| |
|
|
| |
1795 - 1814 |
|
| 1794 |
Het Franse leger verovert de Zuidelijke Nederlanden
|
|
| 1795 |
Geannexeerd op 1 oktober 1795 en bestuurd vanuit Brussel: |
|
| Meuse-Inférieure |
Nedermaas of Beneden-Maas |
Belgisch Limburg en Nederlands Limburg |
| Dyle |
Dijle |
Vlaams-Brabant, Brussel en Waals-Brabant |
| Jemappes |
Jemappes |
eerst Jemmape genoemd: Henegouwen |
| Lys |
Leie |
West-Vlaanderen |
| Ourthe |
Ourthe |
Luik |
| Sambre-et-Meuse |
Samber en Maas |
Namen |
| Escaut |
Schelde |
Oost-Vlaanderen en Zeeuws-Vlaanderen |
| Deux-Nèthes |
Twee Neten |
Antwerpen |
| Forêts |
Wouden |
Luxemburg en Groothertogdom Luxemburg, ook Bitburg, nu in Duitsland |
|
|
in Frankrijk: departement van de Ardennes: delen van Namen: Philippeville, Mariembourg |
|
|
in Duitsland: departement van de Roer (vanaf 1798): delen van Nederlands Limburg: Gennep, Tegelen en Sittard |
|
| |
|
|
| 1815 |
1815-1830 |
|
| |
|
|
| |
 |
|
|
|
|
| |
1830 |
|
| |
|
|
|
|
| |
|
